متاسفانه باید به این امر اذعان کنیم که مردم کشورمان مردم مصرف گرایی هستند که البته این ریشه در درآمدهاي نفتی دارد. به هردلیل باید این تهدید را به فرصت تبدیل کنیم. یعنی در حالی که متوسط تولید پسماند در دنیا 300 گرم براي هر نفر در روز میباشد، این متوسط براي هر تهرانی به عدد790 گرم در روز میرسد یعنی دو الی سه برابر متوسط جهانی پسماند تولید داریم و باید سعی در بازیافت این پسماند داشته باشیم و از آن اشتغال و درآمد ایجاد کنیم.
اکنون به وضعیت بازیافت چند کشور در دنیا نگاهی بیندازیم :
سوئد به منظور بازیافت زباله و بازیابی انرژي، از کشورهاي همسایه زباله وارد می کند. در حالی که زباله از سالها پیش به یکی از مشکلات کشورهاي صنعتی تبدیل شده، سوئد به علت کمبود تولید زباله مجبور به وارد کردن آن از کشورهاي همسایه است. در سوئد تنها یک درصد زباله هاي خانگی قابل بازیافت نیست. در این کشور 36درصد زبالهها بازیافت، 14درصد تبدیل به کود و 49درصد سوزانده میشوند و از آن انرژی تولید میشود وتدابیري نیز براي گازهاي خروجی آن اندیشیدهاند .
در سوئیس هم با ایجاد انگیزه هاي مالی تنها یک درصد پسماند دفن میشود و 50درصد بازیافت انرژي، 33درصد بازیافت و 16درصد کود کمپوست میشود .
در دانمارك 10هزار نفر در تجارت جمع آوري پسماند مشغولند که یک درصد جمعیت کشور است و به رکوردهاي خوبی در این زمینه دست یافته اند. مثلا 31درصد زباله خانگی بازیافت و 62درصد سوزانده و 6درصد دفن میشود.
در آلمان 5 سطل با رنگهاي متفاوت براي جداسازي پسماند در همه جا وجود دارد و حدود 80درصد پسماند خود را بازیافت میکنند و خود را قهرمان محیط زیست میدانند .
در ژاپن تنها 3درصد پسماند دفن میشوند و 17درصد آن بازیافت و 74درصد بازیافت انرژي میشود . در این کشور وضعیت خاک و بافت زمین مناسب برای دفع زبالهها نیست. در نتیجه یکی از متداول ترین روشها برای کاهش حجم زبالهها، تبدیل زباله های غیر بازیافت به خاکستر است. بسیاری از شهروندان ژاپنی به صورت داوطلبانه اقدام به جمع آوری پلاستیک ها، انواع شیشه و مواد قابل بازیافت میکنند و نقش مهمی در گردش چرخه بازیافت ژاپن ایفا میکنند. دولت ژاپن بر حسب وزن، حجم و اندازه زبالههای تجدید پذیر مبالغی را پرداخت میکنند و این مبلغ از صندوق مالیات شهروندان کسر میشود.
در سال 2010 میلادی 36درصد از پسماندهای آمریکا بازیافت میشد، در سال گذشته نرخ خاکسترسازی زباله ها بسیار کم بود. زیرا مسئولین این کشور بر این باور بودند که گازهای متصاعد شده حاصل از سوزاندن پسماندها و تبعات منفی آن روی محیط زیست، بسیار زیاد است. از طرف دیگر هزینه خاکسترسازی پسماندها در کارخانههای مخصوص بسیار زیادتر از هزینه مدفون کردن آنها بود و به همین دلیل سهم بیشتری از پسماندهای غیر خطرناک در این کشور دفن میشد. به گزارش بنیاد مطالعه و تحقیقات محیط زیست در آمریکا 5/63 درصد از زبالههای جامد در آمریکا مدفون میشود و تنها 3/5 درصد از آنها از طریق خاکسترسازی از بین میرود.
البته مثال هاي بالا به معناي تقلید صرف از آنها نیست. چرا که کلیه طرحهاي این چنین باید در کشور ما بومی سازي شود . مثلا در مورد تولید برق از زباله در کشوري مثل ایران با منابع زیاد و ارزان انرژي و همچنین آلودگیهاي ناشی از اگزاست این کارخانه ها، این کار زیاد معنی دار نمی باشد، کما اینکه معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست این کار را غیر منطقی دانسته و بر بازیافت دقیق پسماند ها تاکید نموده است و افزودند که بعد از تفکیک دقیق باید بازیافت صورت پذیرد و بعد از آن تولید کمپوست و بیوگاز و در انتها براي جلوگیري از دفن پسماند، تولید برق در دستور کار قرار گیرد . پر واضح است که طرح خرید اینترنتی پسماند خشک، در تبدیل نرخ پایین جداسازي پسماند در مبدا (زیر 10درصد) براي ایران به نرخ هاي رایج جهانی (نزدیک 60درصد) کمک شایانی می کند و ما را در کاهش دفن هاي فاجعه بار پسماند 80درصد یاري میرساند . لازم به ذکر است که سالانه 20میلیون تن پسماند در ایران تولید میشود و 16میلیون تن آن دفن میگردد که تنها 2درصد آن بهداشتی است .
امیدواریم با تدابیر بهداشتی و کنترلهای وزارت بهداشت و مراعات بهداشتی از سوی مردم از حاد شدن شیوع این ویروس و تلفات ناشی از آن جلوگیری شده و از این مشکل فراگیر نیز به سلامت عبور کنیم.