علمولوژي
برنج و برنز بر خلاف مس و آلومینیوم عنصرهای خالصی بحساب نمی آیند بلکه برنج آلیاژی از ترکیب مس و روی و برنز نیز که اولین آلیاژ ساخت بشر میباشد هم ترکیبی از مس و قلع بوده . هر دو آلیاژ برنج و برنز از وزن سنگینی برخوردار هستند ( نسبت به آهن و آلومینیوم ).
- اينديوم – Indium
- نقره – Silver
- رنيوم – Rhenium
- پالاديم – Palladium
- اسميم – Osmium
- ايريديم – Iridium
- روتنيم – Ruthenium
- طلا – Gold
- پلاتين – Platinum
- روديم – Rhodium
اينديم يک فلز کمياب است که از فرآيند سنگ معدن آهن، مس و سرب با روي بدست مي آيد. اينديم در بالاترين ميزان خلوص خود سفيد رنگ است و ظاهري براق و انعطاف پذير دارد. اولين بار از اين فلز در جنگ جهاني دوم براي پوشش بلبرينگ موتورهاي هواپيماها استفاده مي شد. از اينديم براي ساخت آينه هاي ضد خوردگي، نيمه رساناها، آلياژها و هدايت الکتريکي در دستگاه هايي با پنل مسطح استفاده مي شود.
در سال ۲۰۰۹ ميانگين قيمت اين فلز با ارزش برابر با ۵۰۰ دلار براي هر کيلوگرم بوده است. بزرگترين توليد کننده اين فلز چين، کره جنوبي و ژاپن است.
با افزايش قيمت اينديم در سال هاي اخير، بازيافت و احيا دوباره اين فلز طرفداران بيشتري به خود جلب کرده است.
نقره يکي از با ارزش ترين فلزهاي روي زمين است. اين فلز سفيد رنگ در خالص ترين حالت خود، داراي بالاترين حد رسانايي گرمايي و الکتريکي خواهد بود.
نقره در صنايع زيادي استفاده مي شود: از جواهرسازي و ضرب مسکوکات گرفته تا ساخت مدارهاي الکتريکي و وسائل دندان پزشکي. اما در اينجا مي خواهم موارد استفاده اين فلز را در جاهايي اعلام کنم که مطمئناً باعث شگفتي شما خواهد شد: نقره مي تواند براي جلوگيري از رشد باکتري ها در پوشش تلفن هاي همراه استفاده شود، مي توان از نقره براي کنترل بوي ناخوشايند کفش و لباس ها استفاده کرد و يا از آن در چوب ها براي جلوگيري از خورده شدن استفاده کرد.
در سال ۲۰۰۹ پرو، چين، مکزيک و شيلي بزرگترين توليدکننده هاي نقره در جهان بوده اند. در اين سال قيمت هر کيلوگرم نقره برابر با ۴۳۲ دلار براي هر کيلوگرم بوده که بعد از آن در سال هاي بعد رشد زيادي کرده است.
رنيوم نقره اي رنگ يکي از چگالترين فلزات دنياست که سومين نقطه جوش بالا در بين فلزات ديگر را دارد. اين فلز بعد از کشف در سال ۱۹۲۵، به خاطر نقطه جوش بالا در موتورهاي توربيني با دماي بالا مورد استفاده قرار گرفت. از ديگر استفاده هاي اين فلز در ترموکوپل ها و مواد تماس الکترونيکي مي توان اشاره کرد.
شيلي، قزاقستان و آمريکا بزرگترين توليد کننده اين فلز در دنيا هستند. در سال ۲۰۱۰ قيمت هر کيلوگرم از رنيوم برابر با ۴۵۴۸ دلار بوده است.
در سال ۱۸۰۳، «ويليم هايد ولاستون» راهي براي جداسازي پالاديم از سنگ معدن پلاتيم اطراف آن پيدا کرد. اين فلز خاکستري به خاطر کميابي، انعطاف پذيري، ثبات در دماهاي بالا و توان جذب بالاي هيدروژن در دماي اتاق، باارزش است. بد نيست بدانيد نام پالاديم از نام يکي از الهه هاي يوناني با نام پالاس – Pallas گرفته شده است.
ويژگي هاي با ارزش باعث شده تا اين فلز با تقاضاي بالايي در صنايع خودروسازي، جواهر سازي و توليدات الکترونيکي مورد استفاده قرار بگيرد. ميانگين قيمت اين فلز در سال ۲۰۰۹ برابر با ۸۴۸۳ دلار بوده است. بيش از نيمي از پالاديم جهان را روسيه توليد مي کند. از ديگر توليد کنندگان اين فلز مي توان به آفريقاي جنوبي، آمريکا و کانادا اشاره کرد.
اسميم يکي از چگالترين عناصر روي زمين است. اين فلز آبي – نقره اي توسط اسميتسون تنت Smithson Tennant در سال ۱۸۰۳ کشف شد.
از اين فلز براي سخت کردن آلياژهاي پلاتين استفاده مي شود. اين فلز بخاطر ساطع کردن اکسيدهاي سمي که مي تواند به چشم و پوست آسيب برساند، خطرناک خواهد بود. اين فلز بيشتر در روسيه، شمال و جنوب آمريکا استخراج مي شود. قيمت هر کيلوگرم از اين فلز در سال ۲۰۱۰ برابر با ۱۲۷۰۰ دلار بوده است.
ايريديم همانند اسميم يکي از چگالترين عناصر روي زمين است که توسط اسميتسون تنت کشف شد. اين فلز بيشترين مقاومت را در برابر خوردندگي دارد. مي توان گفت آب، هوا و حتي اسيد هيچ تاثيري بر اين ماده ندارد.
اين عنصر بيشتر از آفريقاي جنوبي مي آيد و در صنايع ساعت سازي، خودروسازي، الکترونيک، قطب نماسازي و پزشکي مورد استفاده قرار مي گيرد. در سال ۲۰۰۹ قيمت هر کيلوگرم از اين فلز برابر با ۱۳۵۴۸ دلار بوده است.
در سال ۱۸۴۴ «کارل کارلويچ کلاوس» دانشمند روسي روتنيم را کشف کرد. ميانگين قيمت اين فلز در سال ۲۰۰۹ برابر با ۱۳۵۴۸ دلار براي هر کيلوگرم بوده است. از اين فلز براي افزايش استحکام جواهرات و مقاومت بيشتر استفاده مي شود. همچنين اين فلز در ساخت لوازم الکترونيکي هم کاربرد دارد.
طلا بخاطر دوام و انعطاف پذيري که دارد، يکي از محبوب ترين و دوست داشتني ترين فلزهاي روي زمين است. در سال ۲۰۱۰ قيمت هر کيلوگرم از اين فلز برابر با ۴۰۲۹۰ دلار بوده است.
طلا بيشتر از آفريقاي جنوبي، آمريکا، استراليا و چين مي آيد.
به جز مصارف زينتي، طلا مصارف صنعتي هم دارد. رسانايي اين فلز باعث شده تا از آن در صنايع الکترونيکي استفاده کرد. همچنين بخاطر بازتابندگي که دارد، از طلا براي ساخت سپر بازتابنده استفاده مي شود.
خانم ها اين فلز را بسيار دوست دارند، حتي از طلاي زرد هم بيشتر. ميانگين قيمت اين فلز در سال ۲۰۰۹ برابر با ۳۸۲۹۰ دلار بوده است.
پلاتين را بيشتر از آفريقاي جنوبي، روسيه و کانادا بدست مي آورند. از ويژگي هاي اين فلز مي توان به ضدخورندگي، چگالي بالا و انعطاف پذيري آن اشاره کرد.
همانطور که مي دانيد از اين فلز بيشتر در صنايع جواهرسازي استفاده مي شود. همچنين از اين فلز در صنايع دندان پزشکي، ساخت تسليحات و هوانوردي هم استفاده مي شود.
روديم را مي توان گران ترين فلز جهان دانست. در سال ۲۰۰۹ قيمت هر کيلوگرم از اين فلز برابر با ۴۶۵۱۶ دلار بوده است. اين فلز به خاطر خاصيت بازتابندگي نور در صنايعي همچون چراغ سازي، ساخت آينه و جواهرسازي مورد استفاده قرار مي گيرد. همچنين اين فلز در صنايع خودروسازي هم استفاده مي شود.
