صنایع نظامی

فولادهای زنگ نزن یا همان Stainless Steel گروهی از آلیاژها هستند که به دلیل خواص فوق‌‌العاده‌شان، در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی دارند. فولاد ضد زنگ در صنایع نظامی و دفاعی و صنعت ساختمان بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فلز به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد خود، در این صنایع بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

فولاد زنگ نزن به دلیل مقاومت بالای خود در برابر خوردگی، زنگ زدگی، حرارت و فشار، در ساخت قطعاتی که در شرایط سخت و دشوار مورد استفاده قرار می‌گیرند، بسیار مفید است. همچنین این فلز در برابر اکسیداسیون نیز مقاومت بالایی دارد که این ویژگی آن را برای استفاده در شرایط آب و هوایی سخت و نامساعد مناسب می‌کند. در این مقاله کاربرد فولاد زنگ نزن در صنایع نظامی و ساختمانی را بررسی خواهیم کرد.

کاربرد فولاد زنگ نزن در صنایع نظامی و دفاعی

فولاد زنگ نزن یکی از مهمترین فلزات است که در صنایع نظامی و دفاعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله کاربردهای فولاد زنگ نزن در صنایع نظامی و دفاعی می‌توان به ساخت تجهیزات نظامی و دفاعی، انواع سلاح‌ها، دستگاه‌های ارتباطی، سیستم‌های رادار و سامانه‌های پدافند هوایی اشاره کرد. همچنین این فلز در ساخت قطعات موتورهای هواپیما و هلیکوپتر، سیستم‌های تهویه، تجهیزات پزشکی و دستگاه‌های اندازه‌گیری نیز کاربرد دارد.

آلیاژهایی مانند استیل ۳۰۴ و ۳۱۶ در ساخت کابین خودروهای نظامی، زره‌ها و کمک فنرها، سیستم‌های کنترل آتش موشک و تانک مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از مدل‌های تپانچه نیز کاملاً از فولاد ضد زنگ ساخته شده‌اند تا قطعات سلاح، از زنگ‌زدگی، ساییدگی و خراشیدگی در امان باشند. استفاده از فولاد زنگ نزن در این سلاح‌ها علاوه بر اینکه جلای ظاهری زیبایی شبیه آنچه در آبکاری با نیکل به دست می‌آید، ایجاد می‌کند، دارای نواقص آبکاری نیز نمی‌باشد و سلاحی بی‌نقص را تولید می‌کند. نمونه‌هایی مانند Smith & Wesson Model 60 و Colt M1911.

همانطور که می‌دانید از فولاد زنگ نزن برای تولید ابزارهای آشپزخانه مانند چاقو، استفاده می‌شود، همین آلیاژ را برای ساخت شمشیرها و نیزه‌های جنگی به کار می‌برند. فولاد به کار رفته در ساخت این سلاح‌ها غلظت بالاتری از کربن نسبت به فولاد ضد زنگ سنتی که در تولید چاقو به کار می‌رود، دارد، بنابراین سلاح‌های تولید شده بسیار خطرناک و بُرَّنده می‌باشند.

به طور کلی استفاده از فولاد زنگ نزن در صنایع نظامی و دفاعی به دلیل مقاومت بالای آن در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، بهبود عمر مفید تجهیزات را فراهم می‌کند و هزینه‌های تعمیرات و نگهداری را کاهش می‌دهد.

کاربرد فولاد زنگ نزن در صنعت ساختمان

استفاده از فولاد زنگ نزن در ساخت سازه‌های بلند مانند پل، برج و ساختمان‌های بلند، به دلیل مقاومت بالای آن در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، بهبود عمر مفید سازه را فراهم می‌کند و هزینه‌های تعمیرات و نگهداری را کاهش می‌دهد. همچنین، فولاد زنگ نزن به دلیل مقاومت بالای خود در برابر آتش، در ساخت سازه‌هایی که باید در برابر آتش مقاومت کنند، مانند سیستم‌های حفاظتی و آتش‌نشانی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فولاد زنگ نزن برای ساخت قطعاتی که در محیط‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند، مناسب است، مانند پوشش سیستم‌های تهویه، تجهیزات پالایشگاهی و صنایع شیمیایی. همچنین، در ساخت قطعاتی که باید در برابر اثرات جوی و شرایط آب و هوایی سخت مقاومت کنند، مانند درب‌ها و پنجره‌ها، نیز از فولاد زنگ نزن استفاده می‌شود.

استفاده از این آلیاژ در صنعت ساختمان هم جنبه کاربردی دارد و هم جنبه زیبایی. امروزه فولاد ضد زنگ را در نمای ساختمان‌ها نیز به کار می‌برند، چون دوام بالایی دارد. استفاده از پانل‌های فلزی از جنس فولاد زنگ نزن در نمای ساختمان‌ها سبب می‌شود که نما از نظر ظاهری تا مدت‌های طولانی تغییری نکند؛ این در حالی است که استفاده از مس در نمای ساختمان با گذشت زمان تغییر رنگ داده و ظاهری زشت به نما می‌دهد.

فولاد ضد زنگ به دلیل خاصیت خود ترمیمی که دارد از مقاومت فوق‌العاده بالایی در برابر خوردگی برخوردار است. هنگامی که فلز خراشیده می‌شود یا شروع به سایش می‌کند، یک لایه نازک از اکسید کروم روی فولاد تشکیل می‌شود که از لایه‌های زیری محافظت کرده و سطح استیل را دوباره جلا داده، صاف و براق می‌کند.

از این آلیاژ در تزئینات خانگی نیز استفاده می‌شود چون خاصیت انعطاف‌پذیری آن در حین تولید سبب می‌شود تا بتوان آن را به راحتی در شکل‌های مختلف عرضه کرد. از جمله کاربردهای فولاد زنگ نزن در تزئینات ساختمانی می‌توان به این موارد اشاره کرد: دستگیره درب‌ها، نرده پله‌ها، دیوار آسانسورها و… .

کلام پایانی

می‌توان گفت که فولاد ضد زنگ تقریباً یک عمر دوام می‌آورد، این فلز را دوستدار محیط زیست نیز می‌نامند چون کاملاً قابل بازیافت است. امروزه حتی بخش بزرگی از تولید فولاد زنگ نزن با قطعات بازیافتی آن انجام می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که این آلیاژ منحصر به فرد می‌تواند به راحتی مورد استفاده مجدد قرار گیرد و علاوه بر اینکه عمری طولانی دارد، استحکام فوق‌العاده‌ای نیز در برابر شرایط مختلف خواهد داشت.

همین موارد سبب شده که فولاد زنگ نزن ماده‌ای محبوب در صنایع نظامی، دفاعی و ساختمان‌سازی باشد و از آن در تولید انواع سلاح‌ها و مصالح ساختمانی استفاده شود.