تولید فولاد یکی از اصلی‌ترین صنایع جهان است و بسیاری از کشورها دارای صنایع فولادی بزرگی هستند. مقدار تولید فولاد در هر کشور به عوامل مختلفی مانند مواد اولیه، تکنولوژی و محدودیت‌های زیست‌محیطی بستگی دارد. برخی از بزرگترین کشورهای تولید کننده فولاد در جهان عبارت‌اند از:
- چین
- هند
- ژاپن
- آمریکا
- روسیه
- کره جنوبی
- آلمان
- ترکیه
- برزیل
- ایران
غول‌های تولیدکننده فولاد در ۲۰۲۱
در میان تمام تولیدکنندگان فولاد در سراسر دنیا، مانند تولیدکنندکان ورق استیل جهان، برخی از کشورها به‌عنوان قطب فولاد دنیا شناخته شده‌اند:
- چین
- هند
- ژاپن
- امریکا
- روسیه
- کره جنوبی
- آلمان
- ترکیه
- برزیل
- ایران
چین با تولید بیش از ۹۰۰ میلیون تن فولاد در سال، از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد جهان است. تولید فولاد یکی از صنایع بزرگ و حیاتی چین است و بخش قابل‌توجهی از اقتصاد این کشور را تشکیل می‌دهد.
در این میان، آمار تولیدات چین بسیار چشمگیر است. این کشور به‌تنهایی ۵۷.۵ درصد از نیاز فولاد در جهان را تأمین می‌کند. چین در ماه مه سال ۲۰۲۱ نسبت به زمان مشابه در سال گذشته، با تولید ۹۹.۵ میلیون تن فولاد، با افزایش ۶.۶ درصدی همراه بود که افزایش تقاضای داخلی یکی از عوامل این رشد است. چین در پنج ماه ابتدایی سال ۲۰۲۱ با تولید ۴۷۳.۱ میلیون تن فولاد، رشد ۱۳.۹ درصدی را برای خود به ثبت رساند.
تولیدات چین در مارس ۲۰۲۰، به علت کاهش تقاضا و انباشت موجودی فولاد در انبارها، با سقوط قابل‌توجهی روبرو شد. این کشور از آوریل سال گذشته فعالیت‌های خود را باقدرت از سر گرفت.
هند با تولید بیش از ۱۰۰ میلیون تن فولاد در سال، رتبه دوم تولیدکنندگان فولاد جهان است. باتوجه‌به رشد جمعیت و تقاضای روبه‌افزایش برای محصولات فولادی، هند احتمالاً به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان فولاد در آینده نزدیک خواهد بود.
هند در پی لغو محدودیت‌های اعمالی ناشی از شیوع کرونا، باعرضه ۹.۲ میلیون تن فولاد و رشد ۴۶.۹ درصدی در ماه مه ۲۰۲۱ به‌عنوان دومین تولیدکننده برتر شناخته می‌شود.
ژاپن با تولید بیش از ۱۰۰ میلیون تن فولاد در سال، سومین تولیدکنندگان فولاد جهان شناخته شده است. این کشور یکی از پیشگامان صنعت فولاد و صنایع مرتبط، به‌خصوص در زمینه تکنولوژی‌های پیشرفته فولادسازی مانند فولادهای پیشرفته است.
ژاپن نیز با رشد تقاضا در صنعت و رشد تولید فولاد در سه ماه متوالی سال جاری، در ماه مه این سال، تولیدات خود را به ۸.۴ میلیون تن در ماه رسانده و ۴۲.۲ درصد پیشرفت را به ثبت رساند.
ایالات متحده با تولید بیش از ۷۰ میلیون تن فولاد در سال، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد جهان محسوب می‌شود. تولید فولاد یکی از صنایع پایه و حیاتی در ایالات متحده است و بخشی اعظمی از اقتصاد این کشور را به خود اختصاص داده است.
شاید بتوان گفت که ایالات متحده به‌عنوان یکی از پیشگامان صنعت فولاد، در سطح جهانی برای تکنولوژی‌های پیشرفته فولادسازی، مهندسی فولاد و استفاده از فناوری‌های جدید مانند فولادهای پیشرفته، زمینه خوبی را فراهم کرده است.
تولید فولاد در ایالات متحده امریکا نیز با گذر از شیوع فراگیر ویروس کووید-۱۹، در ماه مه سال ۲۰۲۱، نسبت به سال گذشته با ۴۷.۶ درصد افزایش همراه بوده است. طبق اعلام انجمن جهانی فولاد، کارخانه‌های تولید فولاد در ایالات متحده در ماه مه سال جاری ۷.۲ میلیون تن فولاد به بازار عرضه کردند که نسبت به سال گذشته ۴۷.۶ رشد داشته است. طبق اعلام این انجمن، ایالات متحده در تولید فولاد در رتبه چهارم تولیدکنندگان جهان قرار گرفته است.
در آمریکای جنوبی نیز تولیدات با ۴۹.۷ درصد رشد همراه بوده و ۳.۹ افزایش داشته است. در آمریکای شمالی، فولاد در ماه می سال جاری ۴۷.۷ درصد رشد داشته و به ۱۰.۱ میلیون تن رسیده است. کارخانه‌های تولید فولاد امریکای شمالی در ۵ ماه ابتدایی این سال، ۴۸.۴ میلیون تن فولاد روانه بازار کرده‌اند که نشان از افزایش ۱۱.۳ درصدی دارد.
کارخانه‌های تولید فولاد در ایالات متحده از ماه ژانویه تا مه سال جاری، با افزایش تولید ۱۰.۶ درصدی، رقم تولیدی ۳۴.۸ میلیون تن را از آن خود کرده‌اند.
روسیه با تولید بیش از ۷۰ میلیون تن فولاد در سال، یکی دیگر از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد جهان است. این کشور به‌عنوان یکی از کشورهای پیشرفته در فناوری فولادسازی شناخته شده است و در این زمینه به دنبال افزایش تولید و استفاده از فناوری‌های جدید است.
کره جنوبی با تولید بیش از ۶۸ میلیون تن فولاد در سال، از دیگر تولیدکنندگان بزرگ فولاد جهان بشمار می‌رود. این کشور به‌عنوان یکی از کشورهای پیشگام در تولید فولاد و استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته فولادسازی، مهم‌ترین صادرکننده فولاد و محصولات فولادی به دیگر کشورها است.
آلمان با تولید بیش از ۴۲ میلیون تن فولاد در سال، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد جهان محسوب می‌شود. این کشور برای استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته فولادسازی و تولید فولادهای پیشرفته معروف است.
ترکیه با تولید بیش از ۳۳ میلیون تن فولاد در سال، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد جهان است. صنایع فولادی ترکیه درحال رشد بوده و تلاش می‌کنند تا با افزایش تولید و استفاده از تکنولوژی‌های جدید، بتوانند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کشورهای صادرکننده فولاد در جهان شناخته شوند. ترکیه به دلیل وجود منابع غنی از آهن و فولاد، دارای پتانسیل قابل‌توجهی در زمینه تولید فولاد است
برزیل رتبه نهم تولیدکنندگان فولاد جهان است. بر اساس آمار منتشر شده توسط سازمان جهانی تجارت، در سال ۲۰۲۰ برزیل حدود ۳۰ میلیون تن فولاد تولید کرده که این مقدار نشان‌دهنده حدود ۳.۵ درصد از تولید کل جهانی فولاد است. عواملی مانند منابع معدنی غنی، صادرات قابل‌توجه از فولاد، صنعت ساخت‌وساز و خودروسازی پویا در برزیل، موجب افزایش تولید فولاد در این کشور شده است.
ایران به‌عنوان یکی از کشورهای مهم در تولید فولاد در جهان شناخته می‌شود. ایران در سال ۲۰۲۱، بیش از ۲۹ میلیون تن فولاد تولید کرده است که این میزان تولید، ایران را در رده‌بندی دهم جهانی بعد از چین، هند، ژاپن و آمریکا قرار می‌دهد.
صنعت فولاد در ایران از دهه ۱۳۵۰ با تأسیس مجتمع فولاد مبارکه اصفهان آغاز شد و از آن زمان تاکنون، این صنعت در ایران به‌شدت توسعه‌یافته است.
در حال حاضر، ایران با داشتن ۳۱ کارخانه فولاد بزرگ، می‌تواند نیاز داخلی خود را در زمینه فولاد تأمین کند و همچنین به‌عنوان یکی از صادرکنندگان بزرگ فولاد در جهان شناخته می‌شود.
همان‌طور که گفته شد، تولید فولاد در ایران در سال ۲۰۲۱، بیش از ۲۹ میلیون تن بوده است که بیشتر از ۹۰ درصد آن به‌صورت فولاد خام بوده است. این میزان تولید، در مقایسه با سال ۲۰۲۰، حدود ۱۱ درصد افزایش داشته است.
همچنین، در سال ۲۰۲۱، ایران بیش از ۵ میلیون تن فولاد را صادر کرده است که برای کشور ایران، صادرات فولاد بخش مهمی از درآمد خارجی را داشته است.
باتوجه‌به وجود منابع غنی از مواد اولیه فولادسازی و نیروی کار ماهر در ایران، این کشور دارای پتانسیل قابل‌توجهی در زمینه تولید فولاد است. بااین‌حال، مشکلاتی مانند نیاز به تکنولوژی‌های جدید و نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر برای بهبود فرایندهای تولید، می‌تواند مانعی برای توسعه این کار باشد.
پتانسیل تولید فولاد در ایران به دلیل وجود منابع غنی از مواد اولیه فولادسازی، به طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. به‌عنوان‌مثال، ذخایر معدنی آهن در ایران به میزان بالایی وجود دارد و به همین دلیل تولید فولاد در ایران قابلیت توسعه دارد.
به‌طورکلی، صنعت فولادسازی در ایران باتوجه‌به وجود منابع غنی و توانمندی‌های بالقوه، می‌تواند به‌عنوان یکی از عوامل توسعه اقتصادی کشور محسوب شود. بااین‌حال، برای بهره‌برداری کامل از پتانسیل تولید فولاد در ایران، نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در این صنعت و بهبود فرایندهای تولید و بازاریابی است.
مقاطع فولادی مانند میلگرد و تیرآهن و … نقش مهمی در صنایع مختلف بخصوص ساختمان سازی دارند؛ بنابراین مهم است از کدام یک از تولید کنندگان میلگرد در ایران خرید کنید. برند میلگرد تولیدی روی قیمت میلگرد امروز تأثیر مستقیم دارد.
وضعیت فولاد در دیگر نقاط جهان
مطابق با گزارشات سازمان جهانی فولاد، کارخانه‌های سراسر دنیا در ماه مه ۱۷۴ میلیون تن فولاد تولید کرده‌اند که در مقایسه با مه سال گذشته ، ۱۶.۵% افزایش داشته است. همچنین آفریقا با تولید ۱.۳ میلیون تن فولاد ۶۵.۱ درصد پیشرفت را تجربه کرده‌است.
در همین حین، تولیدات فولاد در آسیا و اقیانوسیه با رشد ۱۱.۷ درصدی به ۱۲۸.۴ میلیون تن، در کشورهای مستقل هم‌سود اوراسیا با ۱۴.۸درصد رشد به ۹.۱ میلیون تن، در اتحادیه اروپا با رشد ۳۲.۷ درصدی به ۱۳.۵میلیون تن و در سایر کشورهای اروپا با افزایش ۳۶.۹ درصد به ۴.۲ میلیون تن تولید رسیده‌است. در خاورمیانه تولید فولاد با ۱۶.۸ درصد رشد، رکورد ۳.۷ میلیون تنی را شکست.
میزان تولیدات دیگر کشورهای جهان در ماه مه سال ۲۰۲۱ و رشد آن نسبت به مه ۲۰۲۰ بدین ترتیب برآورد شده است:
- روسیه: ۶.۶ میلیون تن (۱۴ درصد رشد)
- کره جنوبی: ۶ میلیون تن (۱۰.۵ درصد رشد)
- آلمان: ۳.۵ میلیون تن (۳۵.۵ درصد رشد)
- ترکیه: ۳.۲ میلیون تن (۴۲.۴ درصد رشد)
- برزیل: ۳.۲ میلیون تن (۴۰.۱ درصد رشد)
- ایران: ۲.۶ میلیون تن (۷.۷ درصد رشد)
جایگاه ایران در تولید فولاد در جهان
در این میان، رتبه جهانی ایران در تولید فولاد، جایگاه دهمی است که در پنج ماه اول سال ۲۰۲۱ این رتبه به خود اختصاص داده است. بر اساس داده‌های سازمان جهانی فولاد، ایران با این میزان تولید نسبت به محدوده زمانی فوق در سال ۲۰۲۰، رشد ۹.۲ درصدی را ثبت کرده است. بر اساس داده‌های سازمان مذکور، ۶۴ تولیدکننده برتر فولاد در جهان از ماه ژانویه تا ماه مه، موفق به تولید ۸۳۷.۵ میلیون تن فولاد شدند و توانستند رشد تولیدات فولاد را به ۱۴.۵ درصد برسانند.
طی سال‌های گذشته، صنعت فولاد ایران مدام در حال مقاومت در برابر همه فشارها و موانع ایجاد شده توسط عوامل خارجی چون تحریم‌های ایالات متحده و شیوع ویروس کرونا بوده است؛ اما علی‌رغم این مشکلات و فشارها، همچنان درحال‌توسعه است.
به نقل از حسین مدرس خیابانی، سرپرست پیشین وزارت صنعت، معدن و تجارت، تولید فولاد از ۱۲۳ میلیون تن در سال ۱۳۹۲ (تا پایان مارس ۲۰۱۴) به ۲۳۰ میلیون تن در سال ۱۳۹۹ (تا پایان مارس ۲۰۲۰) رسیده است.
نتظار می‌رود ایران تا سال ۱۴۰۴ (مارس ۲۰۲۵) با پیشی‌گرفتن از دیگر تولیدکنندگان مقام هفتم تولیدکنندگان برتر فولاد در جهان را از آن خود کند. صنعت فولاد، با سقوط تقاضا که ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا بوده است، در سال گذشته با مشکلات بسیاری روبرو شد. با بهبود شرایط، افزایش تقاضا و ازسرگیری فعالیت در بخش‌های مهم صنعت از جمله صنعت فولاد و ساخت‌وساز، تولید فولاد نیز روند صعودی یافت. بر اساس پیش‌بینی‌های انجمن جهانی فولاد، تقاضا برای فولاد در سال ۲۰۲۱ به ۱۸۷۴ میلیون تن و رشد ۵.۸ درصدی خواهد رسید.
میزان تولید فولاد ایران
میزان تولید فولاد ایران در سال ۲۰۲۱، حدود ۳۱ میلیون تن بوده است. ایران به‌عنوان یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده فولاد در جهان شناخته می‌شود. بااین‌حال، در مقایسه با دیگر کشورهای تولیدکننده فولاد در جهان، میزان تولید فولاد ایران هنوز به حد قابل‌قبولی نرسیده است. تولید فولاد در ایران در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال قبل به‌اندازه ۱۰ درصد افزایش‌یافته است و به دلیل افزایش تقاضای داخلی و صادرات، انتظار می‌رود که میزان تولید فولاد در ایران در سال‌های آتی نیز افزایش پیدا کند.
همچنین، ایران در صدر کشورهای تولیدکننده فولاد در خاورمیانه قرار دارد و در رده ۱۰ کشور بزرگ تولیدکننده فولاد در جهان قرار دارد. بااین‌حال، برای بهره‌برداری کامل از پتانسیل تولید فولاد در ایران، نیاز به بهبود فرایندهای تولید، بهبود کیفیت و بازاریابی صادراتی محصولات فولادی و سرمایه‌گذاری بیشتر در این صنعت است.
بزرگترین تولید کنندگان فولاد ایران
بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در ایران شامل شرکت‌های فولاد مبارکه، مجتمع ذوب‌آهن اصفهان و فولاد اکسین خوزستان می‌شوند. در سال ۲۰۲۰، تولید فولاد در ایران حدود ۲۷ میلیون تن بوده است که در مقایسه با سال گذشته یعنی ۲۰۱۹، حدود ۱۰ درصد کاهش داشته است.
بنابراین، با وجود تحریم‌های اقتصادی و مشکلات داخلی، تولید فولاد در ایران همچنان به‌عنوان یکی از صنایع پر رشد و مهم در کشور، موردتوجه و حمایت دولت و مسئولین است و در آینده نیز انتظار می‌رود که این صنعت بهبود و گسترش یابد.
بزرگترین مصرف کنندگان فولاد در جهان
بزرگترین مصرف‌کنندگان فولاد در جهان چین، آمریکا، هند، ژاپن و روسیه هستند. چین بزرگترین مصرف‌کننده فولاد در جهان است و در سال ۲۰۲۰، حدود ۹۰۰ میلیون تن فولاد مصرف کرده است که معادل با حدود ۶۸ درصد از مصرف جهانی فولاد است. آمریکا با مصرف بیش از ۶۰ میلیون تن فولاد، به‌عنوان دومین مصرف‌کننده فولاد در جهان قرار دارد. هند با مصرف بیش از ۱۰۰ میلیون تن فولاد، مقام سوم مصرف‌کننده فولاد در جهان را به‌خصوص اختصاص داده است. ژاپن با مصرف بیش از ۳۰ میلیون تن فولاد و روسیه با مصرف بیش از ۳۵ میلیون تن فولاد، به ترتیب رتبه‌های چهارم و پنجم از بزرگترین مصرف‌کنندگان فولاد در جهان را دارند.
اما در کنار فولاد، مصالح غیر آهنی دیگری مانند مس و آلیاژهای مس و آلومینیوم نیز نقش مهمی در اقتصاد کشورها دارند. امروزه استخراج گسترده مس در بزرگترین معادن مس جهان در حال انجام می شود که نیاز مصرف کنندگان را تامین می کند.
سخن پایانی
به‌طورکلی، صنعت فولاد به دلیل اهمیت آن در بسیاری از صنایع، از جمله ساخت‌وساز، خودروسازی، صنایع نظامی و…، به‌عنوان یکی از صنایع پایه و اساسی در جهان شناخته شده است. باتوجه‌به رشد روزافزون شهرنشینی و توسعه صنعتی در جهان، نیاز به فولاد نیز روبه‌افزایش است و به همین دلیل تولید فولاد در سراسر جهان به‌عنوان یکی از بخش‌های مهم صنعتی و اقتصادی محسوب می‌شود.
به‌طورکلی، تولید فولاد با مسائل متعددی مانند تأمین منابع مواد اولیه، استفاده بهینه از منابع، استفاده از تکنولوژی‌های جدید و همچنین تعامل با بازارهای جهانی مواجه است. برای همین، کشورهایی که به دلیل داشتن منابع غنی و تکنولوژی‌های پیشرفته، به طور خاص در تولید فولاد برجسته هستند، به‌شدت تحت‌تأثیر قرار گرفته و باید باتوجه‌به نیازهای جدید بازار، بهبود کیفیت محصولات و کاهش هزینه‌های تولید، تلاش کنند تا جایگاه خود را در بازار جهانی فولاد حفظ نموده و افزایش دهند.
